Fotoprotekcja – jak chronić skórę dziecka przed słońcem?
Ochrona przed promieniowaniem słonecznym to nie tylko kwestia unikania bolesnych poparzeń czy minimalizowanie ryzyka udaru cieplnego w upalne, letnie dni. Jest to również jedna z najważniejszych strategii zapobiegania rozwojowi raka skóry oraz przedwczesnemu starzeniu się. Troska o właściwą fotoprotekcję jest szczególnie ważna w przypadku dzieci, które z natury spędzają dużo czasu na świeżym powietrzu, a których skóra jest bardziej wrażliwa i mniej odporna na promieniowanie UV. W tym artykule podzielimy się wiedzą, jak skutecznie chronić nasze pociechy przed szkodliwym działaniem słońca, na co zwrócić uwagę przy wyborze i aplikacji kremów z SPF, a także jaką rolę w ochronie skóry przed negatywnymi skutkami ekspozycji na światło słoneczne pełni suplementacja kwasami omega-3.
Światło słoneczne nie bez przyczyny nazywane jest „życiodajnym”. Oprócz pozytywnego wpływu jego blasku i ciepła na psychikę człowieka, proces syntezy witaminy D, jednego ze składników niezbędnych dla funkcjonowanie ludzkiego organizmu, również zachodzi w obecności promieni UV. Jednak promienie słoneczne mają również swoją „ciemną” stronę, a jej wpływ jest szczególnie niebezpieczny w przypadku niemowląt i małych dzieci, choć przyjmuje się, że szczególną ochroną powinny być objęte osoby aż do 20 roku życia. Istnieją publikacje naukowe, które mówią, że w czasie pierwszych 19 lat życia człowiek przyjmuje nawet połowę należnej mu kumulacyjnej dawki promieniowania UV , co samo w sobie jest wskazaniem do zwiększenia czujności i poważnego potraktowania kwestii ochrony przeciwsłonecznej już od pierwszych dni życia dziecka. Dodajmy do tego fakt, że młoda skóra jest o wiele mniej odporna na działania słońca, łatwiej ulegając poparzeniom słonecznym, a w myśl ostatnich badań to właśnie one stanowią istotny czynnik zwiększający ryzyko wystąpienia w przyszłości nowotworów skóry, również najzłośliwszego z nich, czyli czerniaka. Wnioski, płynące z badań naukowców i dermatologów, znalazły odbicie w sferze politycznej, stając się podstawą do sformułowania przez Unię Europejską rekomendacji, które wskazują na konieczność stosowania rygorystycznej fotoprotekcji u dzieci. Wiele krajów wdrożyło kampanie społeczne, skierowane do dzieci w wieku szkolnym oraz do ich rodziców, których celem jest wzrost świadomości na temat negatywnych skutków nadmiernej eskpozycji na słońce w dzieciństwie i upowszechnianie wiedzy o skutecznych formach ochrony przed wpływem promieniowania ultrafioletowego UVA i UVB.
Niestety, nie u wszystkich dorosłych powszechna jest świadomość zagrożeń związanych z ekspozycją na światło słoneczne (zwłaszcza u niemowląt i młodszych dzieci), dlatego zarówno edukacja, jak również promowanie zdrowych nawyków (takich jak noszenie nakryć głowy, ubrań z długimi rękawami oraz okularów z filtrem przeciwsłoneczny), powinny stać się standardem w dbaniu o zdrowie dzieci, nie tylko w czasie wakacji.
Kiedy nie wychodzić na słońce
Nie jest tajemnicą, że słońce najbardziej intensywnie świeci w godzinach między 10:00 a 16:00. W tym okresie promieniowanie UV osiąga swoje szczytowe wartości, co zwiększa ryzyko nie tylko oparzeń, ale także długofalowych uszkodzeń DNA w komórkach skóry. Właśnie dlatego, szczególnie w okresach letnich, rodzice powinni tak zorganizować czas wolny swoich dzieci, aby w tych godzinach nie przebywały na słońcu. Alternatywą może być planowanie aktywności wczesnym rankiem lub późnym popołudniem, kiedy to promienie słoneczne są mniej intensywne.
Filtry słoneczne dla dzieci – wybieramy SPF 50
Dermatolodzy zgodnie rekomendują stosowanie u dzieci kremów z wysokimi SPF. SPF (sun protection factor) jest wskaźnikiem ochrony przeciwsłonecznej i oznacza stosunek ilości promieniowania, które powoduje oparzenie przy użyciu filtra do ilości bez jego stosowania. Jest określany wartością od 2 do 50, która obrazuje stopień zabezpieczenia skóry. SPF 50 ochroni naszą skórę przez czas 50 krotnie dłuższy niż gdybyśmy go nie użyli (na przykład – 1 minuta przebywania na słońcu bez żadnej ochrony jest równie niebezpieczna jak 50 minut ekspozycji skóry posmarowanej kremem z SPF 50). SPF 50 blokuje około 98% promieni UVB, co jest niezbędne do ochrony przed oparzeniami słonecznymi oraz długotrwałym uszkodzeniem skóry. Przy wyborze odpowiedniego produktu warto zwrócić uwagę na jego skład – najlepiej, aby był wolny od parabenów i substancji zapachowych, które mogą wywoływać alergie skórne. Istotne jest również, aby krem był wodoodporny, szczególnie podczas zabaw na plaży czy przy basenie. Przykładami kremów, które są rekomendowane przez dermatologów, są te, które zawierają tlenek cynku lub dwutlenek tytanu – filtry mineralne, które blokują przenikanie szkodliwych promieni słonecznych przez skórę, pomagając w ten sposób zapobiegać poparzeniom słonecznym i innym uszkodzeniom słonecznym.
Czy niemowlęta i małe dzieci mogą przebywać na słońcu?
Warto jednak pamiętać, że w przypadku promieniowania UVA ochrona nie jest tak oczywista i nawet w pochmurny aż 80% promieni dociera na ziemię (nawet do miejsc zacienionych). Dlatego w przypadku niemowląt najlepiej w ogóle zrezygnować z kąpieli słonecznych. Natomiast nieco starsze pociechy warto zaopatrzyć w kilka kompletów przewiewnych, ale nieprzepuszczających promieni słonecznych ubrań i nakryć głowy.
Jak prawidłowo nakładać preparaty z filtrem?
Skuteczność filtrów słonecznych zależy nie tylko od ich formuły, ale również od sposobu aplikacji. Krem należy nakładać grubą warstwą na każdy centymetr odsłoniętej skóry, zwłaszcza na okolice szczególnie narażone na działanie promieniowania UV, takie jak: czoło, uszy, kark oraz plecy, które często nie są dostatecznie chronione. Wiele fragmentów ciała jest niedostępnych dla własnoręcznej aplikacji, dlatego pamiętajmy, aby nawet najbardziej samodzielnym dzieciom proponować pomoc oraz dokładnie sprawdzić, czy całe ciało (nawet obszary pod ubraniem) pokryte zostało równomierną warstwą kosmetyku ochronnego.
Ważne jest, aby nałożyć krem na skórę na co najmniej 30 minut przed wyjściem na zewnątrz, co pozwala na aktywację filtrów chemicznych. Regularne powtarzanie aplikacji co dwie godziny, a także po każdym kontakcie z wodą lub intensywnym poceniu się, jest kluczowe dla utrzymania ochrony.
Nie tylko krem z filtrem czyli rola kwasów omega-3 w ochronie przed promieniowaniem UV
Fotoprotekcja to także działania od wewnątrz, takie jak troska o odpowiednie nawodnienie dzieci oraz uzupełnienie ich diety w kwasy omega-3. Badania wskazują, że substancje te, znane z szerokiego spektrum korzystnych oddziaływań na ludzką skórę mają też pozytywny wpływ na zmiany zapalne indukowane promieniowaniem UV. Udowodniono, że wchodzące w skład tej grupy kwasy EPA i DHA mogą w znacznym stopniu redukować poziom wydzielanych na skutek działania ultrafioletu substancji prozapalnych. Wykazują zatem działanie ochronne, łagodzą skutki poparzeń słonecznych, wspierają naturalne procesy naprawcze i łagodzą podrażnienia. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega to jeden z najważniejszych składników zrównoważonej diety (zarówno dzieci, jak i dorosłych). Nie są one syntetyzowane przez nasz organizm i muszą być dostarczane wraz z pożywieniem lub poprzez odpowiednią suplementację. Doskonałym źródłem wysoko przyswajalnych, ultraczystych estrów etylowych roślinnych kwasów omega 3,6,9 (w tym kwasu dokozaheksaenowego DHA) jest EstroVita genius kids. Oprócz doskonałej, zapewniające optymalny ich efekt działania proporcji omega 3 do 6 do 9, produkt wyróżnia też przyjemny, cytrynowy smak (co bywa nie do przecenienia w przypadku wybrednych pociech).
Kolejny ważny element profilaktyki zdrowotnej, o której rodzice i opiekunowie absolutnie nie powinni zapominać, to regularna oceny stanu skóry i pojawiających się na niej zmian i przebarwień przez lekarza dermatologa .
Edukacja w zakresie promieniowania UV i jego długofalowego wpływu na życie i zdrowie dzieci i młodzieży może pomóc w zrozumieniu, dlaczego te środki ostrożności są tak ważne. Przez unikanie ekspozycji na słońce w najbardziej intensywne godziny, stosowanie odpowiednich filtrów słonecznych oraz dbanie o dietę bogatą w składniki wspomagające ochronę skóry, możemy znacząco zmniejszyć ryzyko wielu problemów skórnych, w tym raka skóry. Pamiętajmy, że rzetelna wiedza to klucz do skutecznej fotoprotekcji, a wszystkie działania, które już dziś podejmujemy, aby ochronić nasze dzieci, to prawdziwa inwestycja w ich zdrową przyszłość i komfort codziennego funkcjonowania.
